Heidebloemplas Operatie Pegasus II

Na de mislukte Slag om Arnhem in september 1944 worden duizenden achtergebleven geallieerde militairen opgevangen en verborgen door het plaatselijke verzet op de Veluwe. In de omgeving van Ede worden zo’n 400 airbornes verborgen gehouden. Om verschillende redenen besluit men hen zo snel mogelijk terug te brengen naar hun eigen troepen in bevrijd gebied, zuidelijk van de Rijn. Tijdens Operatie Pegasus I in de nacht van 22 op 23 oktober 1944 ontsnappen zo 139 man.

Na het slagen van de eerste ontsnappingsoperatie wordt in november 1944 een tweede gepland: Pegasus II.

Op 16 november 1944  verzamelen de airbornes in een kippenschuur in Meulunteren. Het is koud en het regent. Circa 90 personen gaan op weg  en bereiken ’s nachts het Wekeromse Zand en de volgende nacht het ontmoetingspunt: boerderij Westerode. Het lukt niet iedereen om op tijd aan te sluiten. Daardoor raakt men achter op het tijdschema. Via het Mosselse Veld gaat de groep verder richting Planken Wambuis. Zaterdagavond kiest commandant majoor Maguire een kortere route, tegen het advies van het verzet. De groep belandt vervolgens bij de Hindekamp tussen de Duitse artillerie stellingen. Na een Duits ‘halt’ verspreidt een gedeelte van de groep zich in de struiken. Het signaal om weer verder te trekken bereikt echter niet iedereen. Aangekomen bij de Heidebloemlaan blijkt nog slechts 40 man aanwezig te zijn. Als de achterblijvers weer op pad gaan richting de voorhoede aan de Heidebloemlaan, komen zij onder Duits vuur te liggen. Hierbij vallen gewonden en er worden krijgsgevangen gemaakt. Leider van de achterhoede majoor Coke raakt bij het wegkomen verdwaald en wordt ’s nachts door Duits vuur gedood.

Maguire en de overgebleven groep horen dit vuurgevecht achter hen als ze op weg zijn van de Heidebloemlaan naar de straatweg Ede-Arnhem (nu N224). Bij het oversteken daarvan volgt vijandelijk mitrailleurvuur van alle kanten. De ontsnappers vluchtten in paniek alle kanten op en verschuilen zich in het bos.

Van de voorhoede zijn uiteindelijk nog 17 man bijeen, waaronder Maguire en twee Nederlandse gidsen. Ze passeren de in aanleg zijnde Rijksweg (nu A12) en stoppen langs de spoorbaan. Daar worden ze in de vroege ochtend van 18 november 1944 gevangen genomen.
Slechts kleine groepjes weten de Rijn te bereiken. Van de 116 deelnemers bereiken uiteindelijk  slechts zeven het bevrijde gebied.